“Plagen in de moestuin..”

Het is midden juni en we genieten allemaal van onze mooie tuin, tenminste dat is de bedoeling. Nadat er al van alles gezaaid en geoogst is, zijn er toch ook nog veel klachten van de moestuinders, plantjes die plotseling verdwijnen, bonen die boven de grond komen en de volgende dag met wortel en al boven op de grond liggen, maar ook komkommerplanten die plots geheel verdwenen zijn, koolplantjes die ineens dood in de rij staan en slaplantjes die ineens veranderen in een droog plantje dat sterft. Overal is wel wat en natuurlijk overkomt het ons vaak allemaal. Maar vaak staan op Facebook de mooie dingen en de nare dingen willen we liever niet plaatsen, maar geloof mij maar, iedereen heeft die problemen of heeft er wel eens mee te maken gehad. Slakken bijvoorbeeld, die kunnen veel schade aanrichten. Een bekende tuinplant, de Hosta, staat erom bekend dat deze veel slakken aantrekt. Maar ook in onze wijkmoestuin hebben we te maken met slakken die alle pompoenplanten hebben weggevreten, wat nog rest is een glimmend glibberig spoor, een teken dat het slakken zijn geweest. Wat kunnen we ertegen doen? Weinig, zeg ik dan, want alle verhalen over gebroken eierschalen, koffiedik, biervallen, paneermeel strooien etc.. etc.. leveren nog niet echt het gewenste resultaat op. Dan kun je nog slakkenkorrels strooien, diverse soorten zoals ECO-style… die geen schade aan de planten toebrengt, maar wel slakken dood, voor mijn gevoel zit er dan toch iets in… Volgens mij eten egels de nodige slakken op en sommige vogels ook, maar de egels moeten wel in de tuin kunnen komen, dus een gesloten omheining kan egels niet binnen laten. Ooit had ik een open tuin ergens in de natuur en heb er nooit slakken gehad. Maar nu zie ik om mij heen wel eens een plantje verdwijnen. Zo dus ook de pompoenplant, komkommerplant etc. Dan de bonen, daar kun je beter na het zaaien een net overheen spannen, wel zo hoog dat de planten kunnen groeien uiteraard, want zonder net zullen kraaien, eksters, Vlaamse gaaien en houtduiven graag de moestuinder plagen door de jonge plantjes uit de grond te trekken, voornamelijk om de twee halve boontjes die nog aan het plantje zitten, want die vinden ze lekker. Konijnen, nou die zijn er vol op dit jaar en in onze wijktuin zitten er dagelijks minstens zeven, dat is balen, want ze vreten heel wat jonge plantjes af en tot overmaat van ramp, hebben ze ook nog nesten gemaakt in de tuin. Nu is onze wijktuin een tuin op gemeentegrond, bestaande uit een groentetuin, verhoogde groentebakken voor wijkbewoners, een pluktuin, bessentuin, bijenhoek, pompoenheuvel en wilde tuin. Op Gemeentegrond heb je te maken met gemeenteregels en we mogen geen konijnen vangen en ergens anders uitzetten, we mogen eigenlijk niks… Bovendien vindt de helft van de wijkbewoners de konijnen leuk en de andere helft niet, want ook de tuintjes bij de huizen zitten vol konijnen, want naast de zeven in onze wijktuin, zitten er tientallen konijnen meer in de wijk, ze hebben hier geen natuurlijke vijanden. Er wordt dan al gauw geroepen van : vangkooien, fretten inzetten etc… maar dat mag dus niet, we moeten ze maar gewoon accepteren als vrienden in de natuur. Wat wel kan is rondom een stroomdraad spannen, een soort schrikdraad, dat is het enige wat zou kunnen, maar dat is voor een wijktuin die draait op vrijwilligers nogal een kostenplaatje. Heb je een eigen tuin dan mag er veel meer, vaak wel in overleg met het bestuur van de volkstuinvereniging. Maar of we dat ook willen? De meningen zullen verdeeld zijn. En de slaplantjes? Je hoort dan van de slaboorder, een klein wormpje dat de wortel van de slaplant aanvreet en doorboort, met als gevolg dat het plantje afsterft. Vaak is dat een enkel plantje in de tuin en geen hele rij. Bij de kool zie je wel meerdere plantjes soms afsterven, er groeien zwellingen aan de wortel, waardoor de wortel misvormt en het plantje dood gaat. Knolvoet is de benaming hiervoor. Er wordt wel gezegd dat een handje kalk bij het planten, in het plantgat, zou helpen, vaak komt het voor op zure grond, zoals de lichte zandgronden, bij kleigrond komt het minder vaak voor, omdat daar vaak de pH hoger is ( zuurgraad van de grond) , anderen gebruiken weer koolkragen, kraagjes van karton of plastic die om de plant worden gelegd. Dan hebben we nog de rupsen van het koolwitje, afvangen is het meest natuurlijke, de planten kunnen gewoon doorgroeien. In deze tijd hebben veel moestuinders alweer last van de coloradokevers op hun aardappelen, ook deze kun je het beste afvangen met de hand, anderen zeggen dat loopeenden ze wel afvangen en opeten, sommige vogels denk ik ook wel… De wortelvlieg legt de eitjes bij de wortels van de plant, net boven de grond, de jonge wormpjes hieruit maken gangen in de wortel en dat vinden we niet fijn. Insectengaas rondom het bedje wortels helpt het beste, één meter hoog en van boven gewoon open, werkt prima, die vliegjes vliegen toch niet hoger dan 80cm. Druk het gaas wel 10 cm in de grond. Ritnaalden, ook zoiets, komen voor in de moestuin en kunnen je aardappelen behoorlijk aanvreten, van die kleine harde oranjegeelbruine wormpjes… soms zie je bij het oogsten dat ze uit de aardappel steken. Er werd gezegd dat het te maken heeft met aardappelmoeheid, door te vaak aardappels te planten op hetzelfde stuk grond, nou, dat klopt niet helemaal, ik had vorig jaar ook veel last bij de late aardappelen, die stonden op grond waar nog nooit aardappelen hadden gestaan, wat altijd een weide was geweest, maar ze blijven lastig. Dan zijn er nog de kraaien, houtduiven, eksters, etc… die menig plantje vernielen, waardoor we wel met netten moeten werken, om onze planten te beschermen. En dan hebben we soms nog (woel-)muizen, wespen op de aardbeien en noem maar op. Natuurlijk hoeft elk plantje niet gaaf te zijn, laatst heeft iemand alle raapstelen uit de grond getrokken en op de composthoop gegooid, omdat er allemaal kleine gaatjes in het blad zaten… Nou, dat was niet nodig geweest, want bij raapstelen komt dat veel vaker voor, het kan totaal geen kwaad, ook dit is de natuur. Hopelijk blijven we allemaal zoveel mogelijk verwijderd van de plagen in de tuin, maar ze horen er nu eenmaal bij, als je wat zaait kun je verwachten dat het beestjes uit de natuur aantrekt. Soms vervelende , maar soms ook goede. Kijk maar eens hoeveel luizen er zijn dit jaar, een plaag denk je dan, maar daardoor ook weer veel lieveheersbeestjes, want die eten de luizen weer op. Zo blijven we vaak klagen, maar bestrijd op een natuurlijke manier en maak jezelf niet ziek met allerlei giftige middeltjes, die tevens slecht zijn voor alles wat leeft. En die ook voor jezelf niet gezond zijn. Brandnetelgier kan een oplossing zijn voor bijvoorbeeld rupsen, alles beter dan verkeerde middelen. Ook van een zeepoplossing met spiritus ben ik geen voorstander van, maar dat is aan jezelf. Het is wel een oud middeltje dat al in vroegere jaren werd gebruikt, maar of het ook gezond is? Laten we het moestuinieren leuk houden en gezond! Wim Boers.