🗓️ Zaaien in november moestuinkalender

Moestuinkalender november – de dagen worden kort, de nachten kouder, maar je moestuin is nog lang niet leeg. Je oogst dit najaar nog volop wintergroenten en tegelijkertijd maak je je bedden winterklaar. In november leg je alvast de basis voor volgend jaar. In deze zaaikalender zie je in één oogopslag wat je nog kunt zaaien in november, wat je oogst in november en welke groenten je uit je voorraad gebruikt. Er is een breed assortiment aan gewassen en zaden beschikbaar in de webwinkel van Plukkers die je in november nog kunt zaaien. Door vroeg te zaaien in november geef je planten een voorsprong voor de lente. Gebruik deze zaaikalender als handig hulpmiddel om te bepalen welke gewassen en zaden je deze maand het beste kunt zaaien en om te plannen voor een vroege oogst in de lente.

Het zaaiseizoen begint vaak al in augustus, september en oktober maar dat betekent niet dat je nu niks meer met een laagje grond kunt bedekken

Legenda🏠 In huis · 🪟 Serre/kas · 🪏 Buiten

In november starten we geen koolteelten meer. Het is nu echt een paar maanden te koud en zaailingen van koolsoorten zouden moeilijk overwinteren.

Kiemgroenten zoals tuinkers, radijs, mosterd, broccoli, erwten en alfalfa kun je in november prima binnen telen. Deze kiemgroenten zijn jaarrond te kweken, zowel op de vensterbank als in de kas. Groenten zoals alfalfa, broccolikers en zonnebloem zijn populaire kiemgroenten. Je kunt ze eenvoudig zelf opkweken uit zaad. Zet ze op een lichte vensterbank en je hebt binnen een week verse kiemgroenten.  Hier vind je onze kweekgids kiemgroenten kweken.

• 🪏 Knoflook (Herfstplant) - kweekgids knoflook kweken en ons knoflook pootgoed

• 🪟 Wortel (Super vroeg – onder glas) - onze kweekgids wortelen zaaien en onze wortelzaden

In november kun je knoflook in de in de grond stoppen of worteltjes onder glas zaaien om vroeg te oogsten in de lente die komt. Er zijn twee manieren om knoflook te kweken (voor de winter poten of na de winterkou) maar de herfstplant verkiest mijn voorkeur.

De meeste soorten knoflook voor de herfstplant poot je het beste tot half november, omdat ze een periode van kou nodig hebben om goed te gaan groeien en zich optimaal te ontwikkelen. Knoflook kan tot half november in de grond worden gestopt. Er rest je alleen nog te wachten tot volgend jaar. Oh ja, vergeet de zone rond je knoflook niet te mulchen, de plant priemt er zicht wel door.

Tip: zaai in november alleen als je bodemsituatie het toelaat. In koude, kletsnatte grond wacht je beter tot na nieuwjaar.

Verbazingwekkend wat je in november nog allemaal vers uit de tuin kunt halen mits de juiste teelt. Er zijn nog verschillende groenten, zoals andijvie, sla, wortelen, rode biet, palmkool, spruiten, ... die je in november kunt oogsten. De geoogste groenten in november zijn vaak heerlijke groenten perfect is voor een voedzame maaltijd uit eigen tuin. Combineer deze oogst met je voorraad, en je blijft het hele jaar door uit je eigen tuin eten. Voor alles van vruchtgewassen is het zowiezo wachten tot het voorjaar.

Let op bij de oogst in november. Bepaalde groenten moet je eerst goed laten drogen voordat je ze opslaat; daarvoor is het belangrijk ze op een droge, goed geventileerde plek te bewaren. De late aardappelen die je misschien al eerder oogstte, maar ook zoete aardappel, uien, rode bieten, en knolselderij droog je best nog even op een droge maar goed geventileerde plaats.

• 🪟 Andijvie (Herfst/Winter)

• 🪏 Prei (Vroege herfst/Late herfst)

• 🪟 Rucola (Normaal/Winter)

• 🪟 Veldsla (Volle grond/Koud glas laat)

• 🪟 Warmoes / Snijbiet

• 🪏 Knolselder (Zomer)

• 🪏 Knolvenkel (Herfst laat)

• 🪏 Pastinaak (Normaal)

• 🪏 Rode bieten (Herfst)

• 🪏 Stengelui (Zomerteelt/Herfstteelt)

• 🪏 Wortel (Zomer/Laat/Winterpeen)

• 🪏 Aardpeer (Voedzame wintergroente, oogstbaar in november)

• 🪏 Aardappel (Laat)

• 🪟 Bloemkool (Herfstteelt)

• 🪏 Boerenkool (Herfst)

• 🪟 Koolrabi (Herfst glas)

• 🪏 Raap

• 🪏 Rode kool (Herfst/Bewaar)

• 🪏 Savooi kool (Herfst en Laat)

• 🪏 Spruitkool (Zomer/Midvroeg/Midlaat)

• 🪏 Spruitjes (typische wintergroente, populair in seizoensgebonden wintergerechten)

• 🏠 Tuinkers

• 🪏 Witte kool (Herfst/Bewaar)

• 🏠 Peper (laatste vruchten, vaak uit kas of binnen).

Tip : Pepers kunnen in november al weer gezaaid worden in een verwarmde kweekbak of propagator met groeilampen. En meer nog, de planten van dit jaar kun je op een koele, lichtrijke, beschutte plaats laten overwinteren en verder opkweken als een meerjarige plant. Hou je plant wel goed in de gaten voor plagen en ziektes.

• Bieslook

• Dragon

• Kervel

• Koriander

• Munt

• Peterselie

• Rozemarijn

• Salie

• Tijm

In de koude kas, serre of op de vensterbank heb je vaak nog voldoende bladgewassen (veldsla, rucola, spinazie, tuinkers) en winterharde kolen beschikbaar. Oogst regelmatig kleine porties, zo houd je de planten langer productief.

• Doperwten – gesteriliseerd

• Prinsessenbonen – gesteriliseerd

• Sluimer erwten – gesteriliseerd

• Snijboon – gesteriliseerd

• Tuinboon – gesteriliseerd

• Augurk – ingemaakt

• Courgette – ingemaakt of diepvries

• Komkommer – ingemaakt

• Maïs – ingevroren

• Paprika – gedroogd, diepvries of op olie

• Pompoen – diepvries of bewaard op een koele, droge plaats

• Tomaat – gedroogd, op olie of gesteriliseerd

• Basilicum – gedroogd

• Bieslook – gedroogd of fijngehakt in de diepvries

• Dille – gedroogd

• Dragon – gedroogd, in olie of vers

• Munt – gedroogd (o.a. voor thee)

• Peterselie – gedroogd of vers uit potten serre

Je hoeft niet alles strak leeg te halen, een naakte jaagt het bodemleven weg. Laat wat afgestorven planten, stengels en blad liggen voor insecten, je bodemleven en ook egels kunnen overwinteren in wat georganiseerde moestuin chaos. Ik persoonlijk verwijder alleen zieke planten en planten die volop in het zaad staan. De rest gebruik ik als mulch in mijn moestuin.

Zoals in tip 1 ook al aangehaald. Bedek lege bedden met blad, stro of compost. Zo bescherm je de bodem tegen uitspoeling en kou, en voed je het bodemleven voor volgend seizoen. Heb je veel organisch materiaal ter beschikking werk dan in laagjes volgens verteerbaarheid. Eerst een laag compost, dan stro of bladeren. Niet omgekeerd.

Laat winterpeen, pastinaak, rode bieten, spruitjes, uien, knolselderij, ... zo lang mogelijk in de grond als het niet langdurig vriest. Je bodem is voor die planten de perfecte bewaarplaats. Als je deze gewassen toch oogst, doe dat dan bij voorkeur op zachte dagen en bewaar de groentjes koel.

Gebruik vliesdoek, tunnels of een simpele laag stro rond prei, kolen en veldsla. Zo kun je vaak tot diep in de winter blijven oogsten. Hou je vliesdoek ook bij de hand in de kas. Daar kun je je blafgewassen zoals winterpostelein, mosterdsla, pluksla, spinazie, rucola en andere bladgewassen beschermen.

November is ideaal voor herfstplant-knoflook. Plant in luchtige grond, niet te nat, en geef mee een laagje mulch tegen onkruid en uitdroging. Een dikke laag stro kan knoflook bovendien beschermen tegen vrieskou, wat essentieel is in koudere maanden. De vollegrond moet vochtig zijn voor het zaaien of voor poten, maar mag niet doorweekt zijn.

Controleer of het water goed weg kan in je tuin. Ga rond in je moestuin na een regenperiode en kijk of er drassige stukken zijn. Langdurig natte bedden warmen heel traag op in de lente, zijn pas laat bewerkbaar in de lente. Bovendien houden de wortels van je moestuinplanten en het bodemleven niet van plassen of drassige grond.

In deze video toon ik je hoe ik in januari 2023 de grote lijnen uitzette in mijn moestuin :

Kijk terug op het voorbije seizoen. Noteer wat goed ging en wat niet, en schets alvast je wisselteelt en indeling van je moestuin voor volgend jaar. Je moet de bodem goed verzorgen, niet alleen in het voorjaar, maar ook in het najaar, om een gezonde basis te leggen voor het volgende seizoen. In het najaar heeft grof organisch materiaal zoals verse stalmest of gedeeltelijk geteerde compost nog de hele winter om af te breken. In het voorjaar is die tijd er niet meer.

Loop kelder, schuur, diepvriezer en voorraadkast na. Haal alles eruit, controleer op rot of uitdroging en leg alles weer netjes terug op type en datum. Vergeet niet om je oogst goed op te bergen of in te kuilen voordat het vriest.

Gebruik november om te experimenteren: een bakje spinazie onder glas, tuinkers binnen, misschien wat veldsla. Je leert zo jouw microklimaat kennen.

Je kunt in deze periode ook experimenteren met het zaaien van bloemen, zodat je in het voorjaar zaailingen hebt die later zullen bloeien en zo bijdragen aan de biodiversiteit en de schoonheid van je moestuin. Daarnaast zijn bijen en vlinders dankbaar voor bloembollen die je in november kunt planten, omdat deze in het voorjaar een belangrijke voedselbron vormen.

Kruip met je notities en een goed moestuinboek op de bank. November is dé maand om te leren, plannen en dromen over het nieuwe seizoen.

Kortom: november is de maand van oogsten, bewaren, beschermen en plannen. Met een beetje zorg en aandacht eet je nog lang door uit je tuin én start je sterk aan het nieuwe moestuinseizoen. Hopelijk zet deze zaaikalender je goed op weg naar een fantastisch moestuinjaar. Kijk op onze website voor een breed assortiment aan moestuinspullen.