Deze gids is voor moestuiniers die nog willen zaaien in oktober. Oktober biedt unieke kansen voor winter- en voorjaarsteelten. Kies in oktober vooral voor koudebestendige gewassen en zogenaamde koudekiemers. Dit zijn planten waarvan de zaden een periode van kou nodig hebben om te kunnen kiemen, zoals veldsla, spinazie, tuinbonen en winterrogge.

Oktober is de echte overgangsmaand in de moestuin. De dagen worden korter, de nachten frisser en je oogst de laatste zomer groenten. Met een koude bak of kasje kun je het moestuinseizoen verlengen en extra mogelijkheden creëren om te zaaien in oktober. Tegelijk bereid je je bedden voor op de winter en zaai je nog een paar lekkere wintergroenten. Denk aan spinazieveldsla, winteruien en knoflook. Ook is het een topmaand om de bodem te voeden, te mulchen en alvast vooruit te denken naar volgend jaar. In oktober kun je bovendien bloemen en eenjarige bloemen zaaien, zoals goudsbloemen en korenbloemen, voor een kleurrijke tuin in het voorjaar.

In deze moestuin kalender voor oktober vind je wat je nu nog kunt zaaien in oktober, wat je kunt oogsten en bewaren, wat er nog uit je voorraad komt en welke vaste planten je nu in de moestuin kunt aanplanten. Bij het voorbereiden van de bedden kun je de bodemstructuur verbeteren door het zaaien van groenbemesters zoals winterrogge, die uitspoeling tegengaan en de bodem klaarstomen voor het nieuwe seizoen.

Legenda
🏠 In huis · 🪟 Serre/kas · 🪏 Buiten

• 🪟 Spinazie *(winterteelt onder glas)* – zie onze kweekgids en ons spinaziezaad. In oktober kun je nog winterspinazie, zoals 'Winterreuzen', zaaien. Zaai bij voorkeur in een koude bak of kasje, zodat de zaden goed kunnen kiemen en beschermd zijn tegen de eerste vorst. Let op dat je de zaden niet te dicht zaait; dun de zaailingen uit voor voldoende ruimte en een betere groei.

• 🪟 Veldsla *(koud glas laat)* – ideaal als frisse wintersalade. Veldsla kan in de volle grond of in een koude bak worden gezaaid. Als je begin oktober zaait, kun je vaak al in december oogsten. Zie de kweekgids veldsla zaaienveldsla zaden. Zorg voor een goede bodemstructuur en voldoende voedingstoffen, zodat de jonge planten sterk de winter in gaan.

• 🪟 Sla (weeuwenteelt) – onder glas kun je nog een late teelt starten. Lees de kweekgids sla kweken en kies je ras in ons slazaad assortiment.

• 🪟 Pluksla – Pluksla is een uitstekende keuze om in oktober te zaaien, omdat deze slasoort goed tegen kou kan. Vooral in een koude bak of kasje blijft pluksla gezond en kun je lang blijven oogsten.

Tip: Zaai in oktober niet te dicht op elkaar. De planten groeien trager, maar je kunt ze kleiner oogsten als malse blaadjes. Dun de zaailingen uit voor voldoende ruimte. Besteed aandacht aan de voorbereiding van de grond, zodat de zaden goed kunnen kiemen. Soms is het beter om te wachten op het juiste moment om te zaaien, afhankelijk van de weersomstandigheden. Een goede bodemstructuur en voldoende voedingstoffen zijn essentieel voor een gezonde groei van je bladgewassen.

• 🏠 Tuinkers (kiemgroenten) – supersnel, ideaal op de vensterbank. Bekijk onze kweekgids kiemgroenten kweken en ons kiemgroenten zaad.

• 🪏 Pootuien *(winterteelt)* – plant winteruien in de volle grond, in een luchtige, niet te natte bodem. Gebruik een woelvork om de grond los te maken en een hark om het oppervlak fijn te maken. Dit verbetert de bodemstructuur en zorgt voor een goede opname van voedingstoffen. Je kunt jonge uien ook eerst in potjes of potten opkweken en later uitplanten in de tuin. Zo heb je in het voorjaar al vroege oogst.

• 🪏 Stengelui *(winterteelt)* – geschikt om nog laat te planten/zaaien op lichte grond; geeft vroeg in het jaar fijne stengels. Ook hier kun je potjes gebruiken voor het opkweken van jonge plantjes, of direct in de volle grond zaaien.

• 🪏 Knoflook *(herfstplant)* – oktober is een topmaand om plantknoflook te zetten. Kies stevige teentjes en plant ze met de punt omhoog, net onder het grondoppervlak, in de volle grond. Knoflook in oktober planten zorgt voor een betere opbrengst in de lente. Voor een extra vroege oogst in het voorjaar kun je knoflook ook in een koude bak planten. Gebruik eventueel een bak of koude bak om jonge planten te beschermen tegen vorst. Ook kun je knoflook in potjes of potten opkweken voordat je ze uitplant in de tuin.

• 🪟 Wortel *(super vroeg onder glas)* – zaai een rijtje in de serre of koude bak voor de allereerste voorjaarswortels. Gebruik spit en hark om de grond goed voor te bereiden, zodat de bodemstructuur optimaal is en de wortels voldoende voedingstoffen krijgen. Onze kweekgids wortelen zaaien en ons wortelzaad helpen je op weg.

Let op: zaai of plant wortelgewassen niet in natte, zware klei. Wacht liever tot de grond nét opdroogt om verstikking en rot te voorkomen. Een goede voorbereiding van de tuin in de herfst zorgt voor een rijkere oogst groenten in het nieuwe seizoen.

Oktober is één van de beste maanden om fruitstruikenfruitbomen te planten. De grond is nog warm, er valt voldoende regen en de planten kunnen rustig inwortelen voor de winter inzet. Ideaal dus om je tuin of moestuin uit te breiden met eetbaar kleinfruit en bomen. Een goede voorbereiding van de tuin, met aandacht voor bodemstructuur en het toevoegen van voedingstoffen, vergroot het geluk van een rijke oogst in de toekomst.

🍇 Kleinfruit

Plant bladverliezend kleinfruit bij voorkeur nu. Kies een zonnige plek en zorg voor voldoende organische stof in de bodem. Een verbeterde bodemstructuur helpt de planten beter te wortelen en zorgt ervoor dat voedingstoffen goed worden vastgehouden.

• Blauwe bes

• Braam

• Framboos

• Trosbes / aalbes

• Kruisbes / stekelbes

• Rabarber

• Jostabes, tayberry, Japanse wijnbes (voor wie graag wat bijzonders probeert)

🍎 Fruit- en notenbomen

Ook voor fruitbomen is oktober een ideaal plantmoment, zeker bij blote wortel. De bomen staan al op hun plek vóór de winter en schieten in het voorjaar vlot uit. Besteed extra aandacht aan de bodemstructuur en voeg voldoende voedingstoffen toe voor een succesvolle aanplant.

• Appelboom en perenboom

• Kersenboom en pruimenboom

• Vijg

• Walnoot en hazelnoot

werk een flinke portie compost in het plantgat, geef steun met een boompalen en leg een mulchlaag rond de stam. Zo droogt de grond minder snel uit en krijgen onkruiden minder kans.

In oktober pluk je de laatste zomeroogsten in de tuin en schuif je langzaam door naar typische herfst- en wintergroenten. Met een beetje geluk kun je aan het eind van het seizoen nog genieten van een mooie oogst, vooral als je gebruikmaakt van een kasje of koude bak om de oogst te verlengen. Veel gewassen kunnen nog even in de volle grond blijven staan, maar soms moet je wachten tot het juiste moment om te oogsten, afhankelijk van het weer. Zeker met wat bescherming van vliesdoek of een tunnel kun je de oogstperiode in de tuin nog verder oprekken.

• 🪏 Andijvie (herfst/winter)
• 🪏 Prei (zomer / vroege herfst)
• 🪏 Rucola (normale teelt)
• 🪏 Selder (bleekselder) (zomer)
• 🪏 Sla (herfstteelt)
• 🪏 Spinazie (herfst)
• 🪏 Veldsla (vollegrond)
• 🪏 Warmoes / snijbiet

Let op: Zaai bladgewassen zoals pluksla, veldsla en spinazie bij voorkeur in de volle grond, maar gebruik bij kou een koude bak of kasje om ze te beschermen en het groeiseizoen te verlengen. Zorg ervoor dat de zaailingen niet te dicht op elkaar staan voor een betere oogst. Soms is het beter om te wachten met oogsten tot het juiste moment voor de beste smaak en opbrengst.

• 🪏 Knoflook (laatste bollen van de voorraad)
  Knoflook kan je in de volle grond oogsten zodra het loof begint af te sterven. Gebruik een spitvork om de bollen voorzichtig los te maken en een hark om de grond rondom de planten los te maken. Laat de bollen goed drogen voordat je ze in een bak of koude bak bewaart. Voor kleine hoeveelheden kun je potjes of potten gebruiken om de bollen droog en donker te bewaren. Een goede bodemstructuur en voldoende voedingstoffen in de tuin zorgen ervoor dat de knoflook goed bewaard blijft. Soms is het nodig om te wachten tot het loof helemaal vergeeld is voor de beste oogst.

• 🪏 Knolselder (zomer)
  Knolselder wordt in de tuin geoogst als de knollen groot genoeg zijn. Oogst bij voorkeur uit de volle grond met een spitvork om beschadiging te voorkomen. Knolselder kan je bewaren in een bak of koude bak, waar de temperatuur en luchtvochtigheid stabiel blijven. Kleine knollen kun je in potjes of potten bewaren. Let op een goede bodemstructuur en voldoende voedingstoffen voor een langere houdbaarheid.

• 🪏 Knolvenkel (herfst laat)
  Knolvenkel oogst je uit de volle grond wanneer de knollen stevig aanvoelen. Gebruik een spitvork om de knollen los te maken en een hark om de grond glad te trekken. Je kunt knolvenkel bewaren in een bak of koude bak. Voor kleine knollen zijn potjes of potten handig. Wacht met oogsten tot de knollen goed ontwikkeld zijn. Een gezonde bodemstructuur en voldoende voedingstoffen in de tuin zijn belangrijk voor de bewaring.

• 🪏 Pastinaak (normaal)
  Pastinaak blijft vaak in de volle grond staan tot na de eerste vorst, omdat de smaak dan verbetert. Gebruik een spitvork bij het oogsten om de wortels niet te beschadigen. Je kunt pastinaak bewaren in een bak of koude bak, of in potjes voor kleinere wortels. Soms moet je wachten tot de grond wat zachter is na regen voor het makkelijkste oogsten. Een goede bodemstructuur en voedingstoffen dragen bij aan een langere houdbaarheid.

• 🪏 Rode biet (zomer/herfst)
  Rode biet oogst je uit de volle grond met een spitvork. Bewaar de bieten in een bak of koude bak, of gebruik potjes of potten voor kleine bieten. Zorg voor een goede bodemstructuur en voldoende voedingstoffen in de tuin voor een optimale bewaring. Wacht met oogsten tot de bieten de gewenste grootte hebben.

• 🪏 Stengelui (zomer- en herfstteelt)
  Stengelui kan je uit de volle grond oogsten met een spitvork. Kleine stengels kun je in potjes of potten bewaren. Een bak of koude bak is geschikt voor grotere hoeveelheden. Let op een goede bodemstructuur en voedingstoffen in de tuin voor een langere houdbaarheid. Soms is het beter om te wachten tot de stengels dik genoeg zijn.

• 🪏 Wortel (zomer/laat)
  Wortels oogst je uit de volle grond met een spitvork om breuk te voorkomen. Bewaar wortels in een bak of koude bak, of gebruik potjes voor kleine wortels. Een goede bodemstructuur en voldoende voedingstoffen in de tuin zijn essentieel voor een goede bewaring. Wacht met oogsten tot de wortels volledig ontwikkeld zijn voor de beste smaak en houdbaarheid.

• 🪏 Bloemkool (herfstteelt, bescherming in kasje of koude bak mogelijk voor verlenging van het seizoen in de tuin)

• (herfst, soms wachten tot het juiste moment om te oogsten voor het beste resultaat)

• 🪏 Koolrabi (herfst / herfst onder glas, kasje of koude bak beschermt jonge planten tegen kou in de tuin)

• 🪏 Radijs (zomer/herfst, in koude bak of kasje kun je langer doorgaan met zaaien in de tuin)

• 🪏 Rode kool (herfst, geluk kan een rol spelen bij een goede oogst in je tuin, vooral bij gunstige weersomstandigheden)

• 🪏 Savooi kool (herfst, bescherming in kasje of koude bak mogelijk)

• 🪏 Spruitkool (zomer/midvroeg, soms is het nodig te wachten tot de spruiten stevig genoeg zijn om te oogsten)

• 🪏 Witte kool (herfst/bewaar, oogsten in de tuin wanneer de kolen volgroeid zijn, soms met wat geluk een extra grote oogst)

• 🪏 Aardappelen (late rassen, laatste oogst uit de tuin, wachten tot het loof afgestorven is)

• Basilicum (vaak laatste oogst, vorstgevoelig; kan in een kasje langer doorgroeien)

• Bieslook (oogst uit de tuin, eventueel beschermen met een kasje)

• Dille

• Dragon

• Kervel

• Koriander

• Munt

• Peterselie

• Rozemarijn

• Salie

• Tijm

In oktober kun je met een beetje geluk nog genieten van een rijke kruidenoogst uit je tuin. Door gebruik te maken van een kasje bescherm je de kruiden tegen de eerste kou en verleng je het seizoen.

In oktober is er meestal nog voldoende vers bladgroen in kas of serre. Gebruik een kasje of een koude bak om blad- en koolgewassen te beschermen tegen de kou en het groeiseizoen te verlengen. Let erop dat je de zaailingen niet te dicht op elkaar laat staan, zodat ze voldoende ruimte hebben om te groeien en je een betere oogst krijgt. Wat je niet meer vers oogst, haal je uit de diepvries of bewaarkist. Soms is het verstandig om te wachten met oogsten tot het juiste moment voor de beste smaak en kwaliteit.

• Bladgewassen – royaal aanwezig in koude kas of serre (veldslä, spinazie, rucola, snijbiet …)
• Koolgewassen – de meeste staan nog buiten; eventueel een deel fijngesneden in de diepvries (boerenkool, broccoli).

• Doperwten – diepvries
• Sluimererwten – diepvries
• (Eventueel) bonen – ingemaakt of diepvries

• Aardappelen – koel, donker en droog bewaren
• Ui, sjalot en knoflook – als bewaarui in kist of gevlochten streng
• Wortel – in bewaarzand, kist of als diepvries/gesteriliseerd

• Augurk – ingemaakt
• Courgette – ingemaakt of diepvries
• Komkommer – ingemaakt
• Maïs – in de diepvries
• Tomaat – gedroogd, op olie of gesteriliseerd
• Pompoen – koel en droog bewaard of in blokjes in de diepvries
• Kruiden – in de meeste gevallen gedroogd (tijm, munt, dragon, bieslook, dille, koriander, peterselie, basilicum, rozemarijn, salie …)

Haal zieke planten en duidelijk uitgeputte gewassen weg, maar laat wat gezond plantenmateriaal, bloemstengels, bloemen en eenjarige bloemen staan voor nuttige insecten zoals bijen en vlinders. Zo ondersteun je de biodiversiteit in je tuin en geef je nuttige insecten de kans om te overwinteren. Het geluk van een tuin vol bloemen en insecten zorgt bovendien voor een levendig en kleurrijk geheel in het volgende seizoen. Zo combineer je netheid met biodiversiteit.

Bedek lege bedden in de volle grond met een laag stro, blad, grasmaaisel of compost. Mulch beschermt de bodem tegen slagregen en uitspoeling, verbetert de bodemstructuur en helpt bij het vasthouden van voedingstoffen in je tuin. Voor het mulchen kun je de grond eerst losmaken met een spit en daarna met een hark egaliseren, zodat het mulchmateriaal goed verdeeld wordt en het bodemleven optimaal profiteert. Zo zorg je ervoor dat je in het voorjaar in een mooie kruimelstructuur kunt zaaien.

Oktober is perfect voor knoflook en winteruien. Plant de teentjes of uitjes met de punt omhoog, net onder het grondoppervlak. Knoflook kan in oktober geplant worden voor een betere opbrengst in de lente. Een koudeperiode in de winter zorgt later voor mooie, grote bollen. Tip: plant knoflook in een koude bak voor een vroege oogst in het voorjaar.

Gebruik vliesdoek, een kasje, koude bak of bak om sla, spinazie, snijbiet en jonge plantjes in je tuin te beschermen tegen de eerste nachtvorsten en strenge vorst. Een koude bak beschermt je planten niet alleen tegen kou en regen, maar zorgt ook voor extra licht en warmte. Zo kun je het moestuinseizoen verlengen en in oktober nog meer zaaien. Met een beetje geluk geniet je dankzij deze bescherming van een succesvolle oogst, zelfs als het weer minder meewerkt.

Laat pompoenen niet te lang nat op de grond liggen in de tuin. Oogst ze met een stukje steel, laat ze een weekje drogen op een warme, luchtige plek en bewaar ze daarna koel en droog. Soms moet je even wachten tot het juiste moment om te oogsten, zodat je de beste kwaliteit krijgt. Met een beetje geluk geniet je van een goede oogst van pompoenen en courgettes uit je tuin. Dat voorkomt rot en verlengt de bewaartijd.

Is de grond in je tuin nog niet te koud en nat, dan kun je op lege bedden in de volle grond een snelle groenbemester zaaien, zoals winterrogge. Winterrogge is ideaal om in oktober te zaaien, omdat het de bodemstructuur verbetert en helpt bij het vasthouden van voedingstoffen gedurende de winter. Gebruik een spit om de grond los te maken voordat je zaait, en werk de zaden na het zaaien lichtjes in met een hark. Zo bescherm je de bodem van je tuin, onderdruk je onkruid en lever je organische stof als je de groenbemester in het voorjaar onderspit of afmaait en laat liggen.

Verwijder oude gewassen, onkruid en plantenresten uit de kas, het kasje of de bak. Was ramen en profielen zodat er in de donkere maanden maximaal licht binnenkomt. Dit is belangrijk voor je winterteelten en zorgt ervoor dat je tuin als geheel gezond blijft. Met een goed voorbereide kas of bak vergroot je de kans op geluk met een succesvolle winterteelt, zeker als het weer meezit.

Meng koolresten, bladeren en ander tuinmateriaal goed door elkaar en zorg voor een balans tussen “bruin” (droog) en “groen” (vers) materiaal. Door voldoende voedingstoffen toe te voegen aan de composthoop, verbeter je de kwaliteit van de compost en daarmee de vruchtbaarheid van je hele tuin. Eventueel kun je een laagje oude compost of aarde toevoegen als starter voor de micro-organismen. Met een rijke compost heb je soms het geluk van een bijzonder vruchtbare tuin, wat zorgt voor een betere oogst in het volgende seizoen.

Noteer waar dit jaar je kolen, wortelgewassen, vruchtgewassen en peulgewassen stonden in de tuin. Zo maak je straks in de winter makkelijk een wisselteeltschema dat ziektes en plagen helpt voorkomen en kun je optimaal gebruikmaken van de volle grond. Met een goede planning vergroot je de kans op geluk bij een succesvolle oogst in het volgende seizoen.

Laat van sterke planten, bloemen en eenjarige bloemen een paar exemplaren doorschieten en rijpen. Oogst de zaden op een droge dag in de tuin, droog ze verder na binnen en bewaar ze in papieren zakjes of potjes. Vele tuiniers genieten van het verzamelen van zaden, en het oogsten van zaden van bloemen en eenjarige bloemen geeft extra voldoening. Zo bouw je stap voor stap je eigen zadenbibliotheek op en heb je geluk met een tuin vol zelf geoogste zaden.

oktober is de maand van afronden én vooruitkijken. Met een beetje planning en bescherming oogst je niet alleen nu volop, maar leg je ook de basis voor een vliegende start in het nieuwe tuinseizoen.

Meer dan je denkt! In oktober kun je vooral winter- en vroege voorjaarsteelten opstarten:

• 🪟 Spinazie, veldsla, pluksla en weeuwenteelt-sla in kas, kasje, bak of koude bak.

• 🏠 Tuinkers als kiemgroente op de vensterbank.

• 🪏 Knoflook, winteruien, stengelui en tuinbonen als herfst- of winterplant.

• 🪟 Vroege wortel onder glas voor een super vroege oogst.

• 🌸 Bloemen en eenjarige bloemen zoals goudsbloemen, korenbloem en klaprozen kunnen in oktober gezaaid worden. Klaprozen kun je nu zaaien voor bloei in de zomer. Korenbloem doet het goed op voedselarme, droge plekken.

Gebruik een koude bak, bak of kasje om het seizoen te verlengen en jonge planten te beschermen tegen kou. Soms is het beter om te wachten tot het juiste moment om te zaaien, zodat je planten goed kunnen groeien en overwinteren.

Kies bij voorkeur rassen die expliciet geschikt zijn voor herfst- of winterteelt.

Voor zomerteelten wel, maar voor winter- en vroege voorjaarsteelten zeker niet. In het najaar zijn er in de tuin nog volop mogelijkheden om te zaaien, vooral gewassen die traag groeien en goed tegen kou kunnen, zoals spinazie, veldsla en knoflook. Soms is het belangrijk om te wachten tot het juiste moment om te zaaien, zodat de planten goed kunnen overwinteren. Gebruik een kasje, koude bak of bak om jonge planten extra te beschermen tegen de kou en het groeiseizoen te verlengen. Onder glas kun je nog verrassend veel doen, zeker als je de planten beschermt bij nachtvorst. Met een beetje geluk kun je genieten van een succesvolle najaarsteelt en een vroege oogst in het voorjaar.

Voor winterknoflook is de periode van oktober tot begin november ideaal. De teentjes wortelen nog voor de winter, krijgen een koudeprikkel en vormen in het voorjaar mooie bollen. Plant knoflook en winteruien altijd met de punt omhoog, net onder het grondoppervlak. Knoflook kan in oktober geplant worden voor een betere opbrengst in de lente. Voor een extra vroege oogst in het voorjaar kun je knoflook ook in een koude bak planten, zodat het zaaigoed beschermd is tegen de kou en het groeiseizoen wordt verlengd. Plant op een zonnige plek in luchtige grond, met de punt naar boven en ongeveer 5–7 cm diep.

Nee, veel gewassen kunnen prima wat vorst verdragen: boerenkool, spruitkool, pastinaak, prei en veldsla uit de volle grond worden er zelfs vaak lekkerder van. In de tuin kun je met een kasje, koude bak of bak gewassen extra beschermen tegen vorst, waardoor je het seizoen verlengt en soms eerder kunt oogsten. Vorstgevoelige gewassen zoals courgette, pompoen, tomaat, paprika en peper oogst je wél voor de eerste serieuze nachtvorst. Soms moet je even wachten op het juiste moment om te oogsten, maar met een beetje geluk heb je een mooie oogst uit je tuin.

Op kletsnatte grond kun je beter niet planten of zaaien. Je loopt dan kans op verstikking van de wortels en structuurschade in de bodem. Een goede bodemstructuur is belangrijk voor het vasthouden van voedingstoffen en het voorkomen van uitspoeling, wat essentieel is voor de gezondheid van je tuin. Wacht tot de bovenlaag weer bewandelbaar is zonder dat je schoenen vastzuigen. Gebruik een spit om de grond los te maken en een hark om de grond na het aanbrengen van zaden goed door te werken, zodat het kiemproces wordt gestimuleerd. Werk eventueel wat compost in om de structuur te verbeteren. Plant groenten en bloemen bij voorkeur direct in de volle grond wanneer de omstandigheden geschikt zijn.