🗓️ Zaaien in januari moestuinkalender

Januari is kort en koud, maar het tuinseizoen begint stiekem al. Veel tuiniers kunnen niet wachten om te starten en in januari kun je al beginnen met zaaien, vooral binnenshuis. Veel mensen zijn al begonnen met het plannen van hun moestuin; het is belangrijk te weten welke gewassen je nu al kunt zaaien. Niet alle zaden kunnen in januari gezaaid worden, soms moet je simpelweg wachten op betere omstandigheden. Een vensterbank op het zuiden is ideaal voor het opkweken van zaailingen, omdat deze plek veel zonlicht biedt. Het is handig om te weten welke planten geschikt zijn voor zaaien in januari; door kennis op te doen ben je beter voorbereid op een succesvol tuinseizoen. Binnen kun je de eerste gewassen voorzaaien, in de serre hou je alles vorstvrij en buiten oogst je nog wat wintergroenten. Ondanks de korte winterdagen is januari zaaien al mogelijk als je zorgt voor voldoende licht en warmte; de dagen worden langzaam langer, wat gunstig is voor jonge zaailingen.

Legenda
🏠 In huis · 🪟 Serre/kas · 🪏 Buiten

• 🏠 Prei (Zomer) - kweekgids prei zaaien en onze preizaden 
• 🏠 Sla (Vrijster) - kweekgids sla kweken en ons slazaad
• 🪟 Spinazie (Vroeg) - kweekgids spinazie zaaien  en onze spinaziezaden 
• 🪟 Veldsla (Koud glas vroeg) - kweekgids veldsla zaaien en onze veldsla zaden 

Een groot voordeel van pluksla is dat je deze meerdere keren kunt oogsten doordat de plant na het afknippen weer opnieuw uitloopt.  

• 🪟 Radijs (Vroeg onder glas) - kweekgids radijs zaaien en onze radijszaden
• 🏠 Tuinkers (Kiemgroenten) - onze kweekgids kiemgroenten en ons kiemgroenten zaad

• 🏠 Pepers - onze kweekgids pepers kweken en onze peperzaden

Pepers kun je in januari binnenshuis voorzaaien. Ook paprika's kun je al in januari voorzaaien, bij voorkeur binnen op een warme plek zoals een zonnige vensterbank of in een verwarmde kweekbak.  Deze vruchtgewassen hebben veel licht nodig tijdens het kiemen en groeien, dus zet ze bij voorkeur op een zonnige vensterbank of gebruik een propagator of verwarmde kweekbak met groeilampen voor het beste resultaat.

Tip : Wacht zeker nog met tomaten zaaien tot half maart. Een tomatenplant groeit veel sneller als pepers. Paprika's en aubergine zaaien kan vanaf volgende maand (februari). Voor de pompoenen, komkommers, meloenen en courgettes is het nog veeeeeeel te vroeg. Ik wacht tot april voor deze gewassen.

• 🪟 Sluimererwten (Voorgekweekt) - onze kweekgids sluimererwten of peultjes zaaien en onze sluimererwtenzaden
• 🪟 Doperwten (Voorgekweekt) - onze kweekgids over doperwten zaaien en onze doperwten zaden
• 🪟 Tuinboon (Vroeg) - kweekgids tuinbonen zaaien en onze tuinbonenzaden

Doperwt en erwten kunnen al vanaf eind januari worden voorgezaaid. Zaai de zaden bij voorkeur in verse zaaigrond en plaats ze ongeveer een halve centimeter diep voor een optimale kieming.

• 🪟 Wortel (Super Vroeg) - onze kweekgids wortelen zaaien en onze wortelzaden

Tip van de maand: hou je serre vorstvrij en verlucht spaarzaam bij strenge kou. Zo voorkom je groeistilstand en bladvlekken, vooral bij sla en spinazie.

Januari is een uitstekende maand om fruitstruiken en fruitbomen aan te planten, zolang de grond niet bevroren is. De planten zitten in rust en slaan goed aan als de wortels de tijd krijgen om zich voor het voorjaar te herstellen. Gebruik een goed doorlatende, luchtige grond.  

🍇 Kleinfruit

Plant nu bladverliezend kleinfruit zolang het niet vriest. Zorg voor zonnige standplaatsen en luchtige grond om schimmels te vermijden.

• Appelbes
• Blauwe bes 
• Bramenstruik
• Druif (eet)
• Frambozenplanten
• Gojibes
• Honingbes
• Japanse wijnbes 
• Jostabes
• Kiwi
• Kiwibes
• Kruisbes / Stekelbes 
• Rabarber
• Tayberry
• Trosbes / Aalbes / Jeneverbes 
• Vlier

🍎 Fruit- en notenbomen

Bomen plant je idealiter in rustperiode. Geef ze steun met een boompalen en bindband, en bedek de grond met een mulchlaag om uitdroging en vorstschade te beperken.

• Abrikozenboom
• Amandelboom
• Ananasguave
• Appelboom
• Citrus
• Fazantenbes
• Gele kornoelje
• Granaatappelboompje
• Hazelnoot
• Kakiboom
• Kastanjeboom
• Kersenboom
• Krentenboom
• Moerbei
• Nashipeer boom
• Olijfwilg
• Pawpaw
• Perenboom
• Perzikboom
• Pruimenboom
• Szechuanpeper
• Uiensoepboom
• Vijgenboom
• Walnotenboom

Tip: Koop fruitbomen en kleinfruit bij voorkeur met blote wortel in deze periode. Dat is niet alleen voordeliger, maar de wortels ontwikkelen zich beter dan bij potplanten.

Verbazingwekkend wat je in januari nog allemaal vers uit de tuin kunt halen mits de juiste teelt. De smaak van vers geoogste wintergroenten in januari is echt heerlijk en maakt het extra bijzonder om uit eigen tuin te eten. Combineer het met de gewassen uit je voorraadpotten en je eet het gans jaar uit je tuin.

• 🪏 Prei (Winter)
• 🪟 Rucola (Winter)
• 🪟 Spinazie (Winter)
• 🪟 Veldsla (Koud glas laat)
• 🏠 Tuinkers (Kiemgroenten)

• 🪏 Boerenkool (Winter)
• 🪏 Savooi Kool (Laat)
• 🪏 Spruitkool (Midlaat/Laat)

• 🪏 Knolselder (Zomer)
• 🪏 Pastinaak (Herfst)

Voldoende aanwezig in koude kas, serre of op de vensterbank. Voorbeelden: veldsla, spinazie, rucola, tuinkers – vers te oogsten.

• Aardappelen – koel en donker bewaren

• Doperwten – diepvries of gesteriliseerd
• Prinsessenbonen – diepvries of gesteriliseerd
• Sluimererwten – gesteriliseerd of ingemaakt
• Tuinboon – diepvries of ingemaakt

• Wortel – diepvries of gesteriliseerd
• Knolselder – koel en droog bewaren
• Pastinaak – koel of in bewaarzand

• Augurk – ingemaakt
• Courgette – ingemaakt of diepvries
• Komkommer – ingemaakt
• Maïs – diepvries
• Paprika / Peper – gedroogd, diepvries of op olie
• Pompoen – koel, droog of diepvries
• Tomaat – gedroogd, op olie of gesteriliseerd

Munt, Dragon, Bieslook, Dille, Koriander, Peterselie, Basilicum, Tijm, Kervel, Rozemarijn, Salie – meestal gedroogd of in olie/diepvries bewaard.

Je grond voorbereiden in januari geeft je moestuin echt een flinke voorsprong op het nieuwe seizoen. Dit is het perfecte moment om even te kijken hoe je bodem erbij staat en waar nodig wat liefde te geven. Gooi er bijvoorbeeld wat compost of organische mest doorheen om je grond lekker rijk en kruimelig te maken. Zo blijven alle goede voedingsstoffen mooi waar ze horen en kunnen je plantjes straks heerlijk wortelen. Vergeet ook je pH-waarde niet even te checken; sommige groentjes en kruiden zijn nou eenmaal een beetje kieskeurig wat betreft zuurgraad. Door nu al aandacht te besteden aan je bodem, leg je een stevige basis voor een gezond en overvloedig seizoen. Sla deze stap vooral niet over, want goede voorbereiding maakt echt het verschil wanneer straks in maart alles begint te bruisen van leven.

Januari lijkt misschien vroeg, maar het is juist een heerlijk moment om je alvast een voorsprongetje te geven met bloemen voor straks een kleurrijke zomer. Denk eens aan petunia's en geraniums – die kun je gewoon binnen op een warm plekje al laten starten, of in een propagator als je die hebt. Ook basilicum is zo'n aanrader: deze lekkere kruidensoort heeft echt een vroege start nodig om later in het jaar lekker volop te kunnen oogsten. Door nu al te beginnen, geef je jezelf een fijne voorsprong en geniet je straks veel langer van geurige bloemen en verse kruiden op je terras, balkon of gewoon in de volle grond. Lees even rustig de aanwijzingen op het zakje of zoek het op in een betrouwbaar boek, want elke soort heeft zo zijn eigen wensen wat betreft licht, temperatuur en verzorging. Zo zorg je ervoor dat alles mooi groeit en je het hele jaar plezier hebt van je vroege start – niet moeilijk doen, gewoon beginnen!

Lees ook zeker onze uitgebreide collectie bloemenzaden

Als je begint met zaaien in januari, is het echt belangrijk om je kleine plantjes lekker te verzorgen. Zet ze op een fijne lichterijke plek, bijvoorbeeld op je zonnigste vensterbank of in een verwarmde kweekbak, zodat ze genoeg licht krijgen om stevig en sterk te groeien. Geef ze regelmatig een slokje water, maar zorg dat je de grond niet te nat maakt - ze houden niet van natte voetjes. Wacht met uitplanten tot je zaailingen sterk genoeg zijn en de temperatuur buiten het toelaat, want een beetje geduld loont altijd. Door goed te letten op wat elke soort nodig heeft, vergroot je de kans op een heerlijke rijke oogst later in het jaar. Wil je meer leren over de verzorging van jonge plantjes? Pak dan een goed boek over moestuinieren of zoek betrouwbare bronnen online op. Zo haal je het beste uit je vroege start en geniet je straks van gezonde, sterke planten in je eigen moestuin.  Lees meer over plantjes opkweken binnenshuis in onderstaande blog. 

• Controleer winterbescherming.  Kijk of je vorstgevoelige planten nog goed beschermd zijn met vliesdoek of mulch.
• In de kas: controleer op schimmel (minder water, lichte luchtbeweging).

• Controleer oude zakjes op kiemkracht. Leg wat zaden tussen twee vochtige keukenpapiertjes en sluit af van zuurstof (in een plastic zakje) om te zien of ze nog kiemen — zo weet je wat je moet vervangen.
• Werk je zaaiplan uit en noteer wat goed ging vorig jaar.
• Bestel je zaden bij Plukkers.com 😁

Zorg ervoor dat je volgend jaar weer onbezorgd aan de slag kunt. Je snoeischaren, spades, scharen en messen schoonmaken, oliën en slijpen bespaart je later veel frustratie.

Als het niet te nat is, kun je je composthoop omzetten en beluchten. Dat stimuleert de afbraak in de koude maanden.

Was ramen en verwijder algen of mos. Zo komt er straks weer maximaal licht binnen voor de vroege teelten.

Snoei appelbomen en perenbomen op droge dagen. Steenfruit (zoals kersenn, perzikken , abrikozen en pruimen) laat je nog met rust tot in de lente.